Laten we het eens over het woord tetten hebben
Een dagelijkse mijmering over het programma "Alles in de strijd" (initiatief rond borstkanker)
Dit is een artikel uit een artikelenreeks naar aanleiding van het VRT-programma ‘Alles in de strijd’ tegen borstkanker. De artikels vind je via deze links: artikel 2, artikel 3 en artikel 4.
Gisteren heb ik het programma "Alles in de strijd" gezien waarbij aandacht wordt gevraagd voor borstkanker doordat een aantal BV's uit de kleren zullen gaan en hun borsten zullen tonen aan een select publiek. Na de mannen vorig jaar (probleem met de ‘worsten’), is het dit jaar aan de vrouwen (probleem met de ‘borsten, het is maar één letter verschil).
Omdat ik ook mijn steentje wou bijdragen, heb ik beslist (nee, niet om uit de kleren te gaan, alhoewel de initialen van mijn auteursnaam Bo Vickery ook BV zijn) om dagelijks eens te mijmeren over dat belangrijk vrouwelijk lichaamsdeel.
In het programma kwam het woord "tetten" voor: een dialectwoord, beetje pejoratief voor onze borsten. Ik schrijf onze natuurlijk omdat ik zelf een vrouw ben. Laten we dus eens onze "tetten" nader bekijken. Grammaticaal bedoel ik.
De letter Tet
Tet is de negende letter uit het Hebreeuwse alfabet , die gelijk is aan onze letter T. Een bekende Hebreeuwse naam die eindigt met de tet is Lot: לוט, te lezen van links naar rechts.
Kijk eens naar de vorm van deze letter:
Dat lijkt wel een beetje op een borst.
Cursief wordt de letter zelfs als volgt geschreven:
In het Phoenische alfabet was de voorganger van deze letter afgebeeld met een ander teken, in het Grieks evolueert dit naar de letter Theta Θ:
Ook dit zou met enige fantasie een borst kunnen voorstellen. Nu eigenlijk verwijst de betekenis naar een draaiend wiel. In het Hebreeuws zou de letter eerder de symbolische betekenis van een spinnend wiel. Dan denk ik onmiddellijk aan de vrouwelijke godinnen uit de Noorse mythologie, de Nornen.
Nornen zijn de schikgodinnen of lotsgodinnen uit de Noorse mythologie die worden voorgesteld als drie zusters die het noodlot bepalen van de mensen en de goden. Als vrouwelijke beschermgeesten ("disir") leggen zij het lot van elke mens en godheid bij de geboorte vast. Dit doen ze door het schetsen van runen in de stam van Yggdrasil en volgens het geloof in bepaalde gebieden ook door te weven.
Je kan inderdaad wel zeggen dat wie borstkanker krijgt, niet zo'n gunstig gezind is door het lot. Of dit vanaf de geboorte vastligt en de Nornen er iets mee te maken hebben, laat ik aan elke lezer zijn geloof over.
Volgens een andere analyse zou de letter gebaseerd zijn op een glyph uit de Midden-Bronstijd met de naam ṭab 'goed', Aramees טַב 'tav', Hebreeuws טוב 'tov', Syrisch solving 'tava', modern Arabisch طَيّب 'ṭayyib', allemaal met dezelfde betekenis: goed. Want deze glyph lijkt op de Egyptische hiëroglyph Nefer, wat ook goed betekent. En dan denk je natuurlijk aan de Egyptische koningin Nefertiti. Hmm, titi lijkt ook wel klankmatig op het Engelse woord tits.
Dus we kunnen besluit dat "tetten" misschien gewoon goede borsten wil zeggen die hopelijk door het lot gespaard blijven.
De letterwaarde van Tet
De letterwaarde Tet is gelijk aan negen in de gematria (de kunst van het omzetten van letters in getallen).
De getalwaarde negen verwijst naar broeder. Nu ja, borsten zijn er dan ook in met twee. Dan past wellicht het Hebreeuwse woord beged beter, want dat wil zeggen versiering.
De mystieke betekenis van tet is zowel goed als kwaad. Het goede is een verborgen goedheid, wat in geval bij borsten de mogelijkheid tot het voeden van een kind is. De letter tet is vaak de eerste letter in de Torah: alles begint dan ook bij de geboorte en dus het voeden van een kind. Bijvoorbeeld in Genesis 1:4: "
En God zag het licht, dat het goed was; en God maakte scheiding tussen het licht en tussen de duisternis."
We kunnen dus geluk hebben dat onze borsten door het lot 'goed' blijven heel ons leven of dat het 'kwade' tevoorschijn komt in de vorm van borstkanker. Het woord "tetten" verbergt meer dan we denken.
O ja, als we nog eens denken aan het Engelse woord "tits", zou het toeval zijn dat een woord dat verwijst naar een status die je bekleedt, ook in zijn eerste lettergreep verwijst naar borsten? Ik heb het over het woord titel, afkomstig van het OudFranse title. Zouden mannen die pronken met hun titels dit beseffen?
Laten we niet enkel deze week, maar af en toe eens stil staan bij onze “tetten”, zowel voor wie gezegend is dat borstkanker hun deur voorbij gaat, maar vooral bij de mensen die een dagelijks gevecht leveren tegen borstkanker.
Bronnen:
https://en.wikipedia.org/wiki/Teth
https://www.hebrew4christians.com/Grammar/Unit_One/Aleph-Bet/Tet/tet.html
Teth - Wikipedia - https://en.wikipedia.org/wiki/Teth
https://nl.wikipedia.org/wiki/Norn_(mythisch_wezen)