De amazones
Een post in het kader van de strijd tegen borstkanker, Alles in de strijd (VRT)
Dit is een artikel uit een artikelenreeks naar aanleiding van het VRT-programma ‘Alles in de strijd’ tegen borstkanker. De artikels vind je via deze links: artikel 1, artikel 2 en artikel 3.
Toen ik jong was, heb ik ooit de televisie-serie Wonder Woman gezien. Over een amazoneprinses Diana die Wonder Woman werd en de geallieerden hielp tijdens Wereldoorlog II. Ik was jong en wilde zo'n vrouwelijke strijdster zijn, wie niet. Mijn nieuwsgierigheid was gewekt: wie waren de amazones?
De oorsprong van de mythische Amazones gaat terug tot de Ilias van Homeros (achtste eeuw voor Christus). Twee keer worden ze daarin genoemd als antianeirai, of ‘gelijk aan mannen’ mee. De Amazones waren vrouwelijke krijgers die oorlog voeren, net als mannen. Amazones zouden geleefd hebben in Klein-Azië, het huidige Turkije en de regio rond de Zwarte Zee. Hun naam zou afgeleid zijn van het Griekse woord ‘a-mazos’, dat ‘zonder borst’ betekent. Want de amazones zouden rechterborst hebben verwijderd om beter te kunnen boogschieten. Maar wellicht is dit niet waar, want op alle gevonden kunstwerken staan de amazones met twee borsten. Een andere mogelijke uitleg is ama-zoosai of 'samenleven', want de vrouwen leefden samen in groep. Nog een andere betekenis kan ama-zoonais of 'gordels' zijn.
Al zijn er wel legendes die vertellen dat de amazones in een korte tuniek ten strijde trokken met één borst ontbloot om te benadrukken dat ze een vrouwelijke strijder zijn. Gelukkig dat ze in een warmere streek woonden of je kon nog een borstvalling opdoen.
Mogelijk waren de amazones Scynthische vrouwen, want volgens Herodotus n vreemd ras van vrouwelijke krijgers bij de Scynthen (dit was een nomadenvolk in Centraal-Azië).
Vandaag gebruiken we het woord amazones nog. Nee, niet om aankopen te doen op Amazon, alhoewel ik me afvraag of die naam niet gebruikt is om vrouwen aan te trekken. Dit is ook geen vrouwelijke pretparkbezoeker die in Bellewaerde de attractie Amazonia bezoekt. Een amazone is tegenwoordig een vrouw te paard. Figuurlijk wordt het woord amazone ook nog gebruikt om vrouwen aan te duiden die niet van een kleintje vervaard zijn. En dat zijn de New Amazones.
De New Amazones is een stichting voor vrouwen die preventief hun borst laten amputeren, omdat zij een verhoogd risico op borstkanker hebben.
Maar laat ik het opentrekken: alle vrouwen die vechten tegen borstkanker of die de ziekte op één of andere manier onder de aandacht willen brengen, zijn voor mij echte amazones. Zelfs als ze daarvoor heldhaftig hun boezem in het Casino Kursaal openbaren. Want krachtige, strijdvaardige vrouwen geven kracht aan andere vrouwen.
“You can be a warrior and be full of grace and class.”
Drew Barrymore, Wildflower