De pauschronicles: Het bijzondere aan paus Franciscus
Hoe de getallen, namen en data opvallen.
Dit is een eerste bericht in de ‘Pauschronicles’. De middeleeuwers vonden dat God de architect is van de wereld. Augustinus schreef in ‘De musica’ dat de wereld der getallen als het ware een venster is op een andere, ónzichtbare werkelijkheid. Kennis van de wetmatigheden der getallen leidt tot kennis over die onzichtbare werkelijkheid. Met deze reeks hoop ik om de onzichtbare wereld van de getallen een beetje zichtbaarder te maken.
21.04.2025. Het was toch eventjes schrikken. De paus is dood. Met het Instituut Kerk heb ik enkele problemen. Het Vaticaan is dan ook 'des mensens' en een spiegel van onze maatschappij met al zijn gebreken: geld, sex en macht. Het is de nooit te stillen honger van de mens die ook in religieuze kringen rond dwaalt. Het Instituut Kerk kan je vergelijken met een soort religieuze onderneming. Daarom dat het moeilijk ligt om bijv. homoseksuelen te erkennen, zelfs al heb je er in eigen rangen, want de meerderheid van je 'klanten' of gelovigen in Latijns-Amerika, Afrika en Azië heeft een cultuur waarin dit niet aanvaard wordt. Het is een patriarchaal instituut waarin de vrouw niet echt een waardevolle plaats krijgt. De houding van het kerkelijk instituut staat vaak haaks op de kern van het christelijk geloof, en nog meer op de spirituele inzichten van het vroege, gnostische christendom. Waar de vroege gnostiek zocht naar innerlijke waarheid, bouwde de Kerk een structuur van regels en macht, ver van het stille mysterie van het geloof. Dit belet niet dat ik gelovig ben op mijn eigen manier zonder het instituut. Er was echter iets met de dood van paus Franciscus. Het trof me dieper dan gedacht.
Paus Franciscus kwam op mij over als een man met een hart, van goede wil, gevangen in de muren van een Instituut dat hij – misschien tegen beter weten in – probeerde te veranderen. Er werden pogingen gedaan, maar niet altijd met succes. Iemand die voor vernieuwing en modernisering wil zorgen, vind ik altijd de aandacht waard. Een paus die dicht bij het volk wou staan. Een paus die focuste op bescheidenheid, eenvoud en sociale rechtvaardigheid. Een paus die Lampedusa, Lesbos en de grens met Mexico en USA bezocht. Met aandacht voor minderheden. Een paus die zocht naar open dialoog, maar die wel fouten maakte zoals elk sterfelijk wezen op deze planeet bij de misbruikschandalen. Want ook het instituut moet er iets aan willen doen. Een paus die grenzen doorbrak omdat hij de eerste Zuid-Amerikaan was die tot paus werd benoemd. Bovendien ook de eerste Jezuïet. Kortom, hij had wel iets.
De dag voordien had ik via de televisie nog zijn Urbi et Orbi (of toch in zijn naam uitgesproken) mogen beluisteren. De gebeurtenis bleef in mijn hoofd hangen, meestal een teken dat ik er iets meer dan gewone aandacht moet aan schenken. Want ergens trof het me wel: in een wereld waar moraliteit en spiritualiteit in verval is, stierf één van de geestelijke leiders die soms nog eens zei waar het op stond met al de oorlogen en vluchtelingen in de wereld. En deze wereld heeft spiritualiteit en religie nodig (tenminste als beide niet misbruikt worden).
Paus Franciscus of Jorge Mario Bergoglio
Op 17 december 1936 werd Franciscus geboren in Argentinië, in Buenos Aires. Buenos Aires betekent 'goede wind, rechtvaardige wind', dus dat zat al goed. Zijn geboortenaam was Jorge Mario Bergoglio. Een Italiaanse naam in Argentinië, afkomstig van Italiaanse immigranten.
Als taalliefhebber kon ik het niet laten om zijn naam eens te bekijken.
Jorge is hetzelfde als George, in het Nederlands Joris, de Joris die de draak bestreed. De draak die onze wereld geworden is. George komt van het Griekse γεωργός (georgos), wat 'farmer, earthworker' betekent. Een werker op aarde of de vertegenwoordiger van God op aarde. Zijn taak zat dus al vervat in zijn voornaam. Toevallig viert het Verenigd Koninkrijk deze week op 23 april St.-Georges Day.
Ook zijn tweede naam heeft enige religieuze betekenis. Mario verwijst naar Marius, Mars, de oorlogsgod. Oorlogen heeft hij binnen het Vaticaan wellicht moeten voeren en oorlog is een steeds terugkerend thema geweest in zijn encyclieken en speeches. Mario kan ook verwijzen naar het Latijnse woord mas, maris wat mannelijk (male) betekent. Tja, mannelijk is de Kerk wel. Maar de naam Mario wordt ook gebruik als een mannelijk vorm van Maria. De paus verwees vaak naar Maria die de weg was om tot Jezus te komen.
Zijn achternaam Bergoglio zou verwijzen naar een bergwandelaar. Rome is gebouwd op 7 heuvels (7 staat voor voltooiing), maar het Vaticaan ligt op de Colle Vaticano (It.) of Vaticanus Mons (Lat.). Je zou kunnen zeggen de achtste heuvel. Het getal 8 verwijst naar de Griekse naam van Christus, Christos (888 samengeteld), maar ook naar een nieuw begin en de eeuwigheid. Het Hebreeuwse woord voor acht is shmoneh, dat is afgeleid van het woord shamman, wat “vet”, “overvloedig”, “vruchtbaar” en ook “olie” betekent. Shamman lijkt klankmatig toevallig op sjamaan. Alhoewel een paus niet echt gezalfd wordt, zou je kunnen zeggen dat dit staat voor iemand die apart gezet wordt door God.
De pauselijke naam Franciscus
Jorge koos voor de pauselijke naam Franciscus. Een verwijzing naar Francisus van Assisi die gekend staat voor zijn nederheid en zorg voor de armen. Franciscus van Assisi schreef: "Als je dat wilt, volmaakt zijn, ga heen, verkoop al je eigendom en geef het aan de armen en je zult een schat in de hemelen hebben. Kom dan hierheen en volg mij (Mattheus 19:21)". Dat klinkt als een droom voor minimalisten en diegenen die van oordeel zijn dat mensen zo weinig zouden moeten mogelijk bezitten. Of is zijn naam een verwijzing naar Franciscus van Sales, de patroonheilige van schrijvers en journalisten? De paus heeft ook enkele boeken geschreven. Of Franciscus Xaverius en Franciscus Borgia, beiden Jezuïten zoals de paus? Soms dekken namen meerdere betekenissen. Met paus Franciscus is er echter meer aan de hand, vooral wat de datum van zijn overlijden betreft.
Datum van overlijden
Hij stierf op Paasmaandag. Een dag die een verlengde is van Pasen, dus de viering van de verrijzenis van Yeshua (Jezus). Op 21 april 2025. Dit is de 111ste dag van het jaar. Het getal 111 is een meestergetal. Het getal 1 verwijst naar een leider en onafhankelijkheid. De nummer 1 van de kerk. Of er is maar één God. 1+1+1 = 3, dus het getal 3 is ook van belang en dit staat voor sterkte, vertrouwen en de capaciteit om dingen uit te breiden. Het getal 3 verwijst ook naar personen met humor en in het christendom naar de Heilige Drievuldigheid. Maar genoeg over getallen.
Op 21 april 735 (voor Christus) werd het oude Rome gesticht door Remulus. Of de plaats waar de zetel is van de paus.
Op 21 april 1957 vaardigde paus Pius XII een Encycliek Fidei Donum over de toestand van de katholieke missie (in Afrika vooral), maar de tekst is deels toepasselijk op vandaag: "Wijzelf, zoals u weet, diepgaand hebben besproken, moge alle katholieken tot apostolische ijver opwekken, al naar gelang het bewustzijn van het geloof dat zij hebben ontvangen hun ingeeft; zij kunnen deze dan richten op de landen van Europa, die de christelijke godsdienst van zich hebben afgeschud." Of kortom gezegd: er moeten zieltjes gewonnen worden. Achter de oproep tot zieltjeswinst schuilde toen ook een zekere bezorgdheid die nu nog meer van toepassing is: hoe het geloof of spiritualiteit in het algemeen nog een plek kan vinden in een Europa dat het steeds minder nodig lijkt te hebben. Vandaag gaat het misschien niet meer om bekeren tot een geloof, maar om te zien welke waarden er verloren dreigen te gaan in deze steeds chaotisch wordende wereld
De tijd en de Bijbel
Het was blijkbaar ook Franciscus zijn tijd. Niet enkel stierf hij op de 111ste dag of 21 april (21/4), maar ook op een dag waarvan de getallen verwijzen naar toepasselijke Bijbelverzen:
Openbaring 21:4: "En God zal alle tranen van hun ogen afwissen, en de dood zal er niet meer zijn; ook geen rouw, jammerklacht of moeite zal er meer zijn. Want de eerste dingen zijn voorbijgegaan." Dit vers verwijst naar God die geeft om iedereen die huilt van verdriet om het verlies van een dierbare of om welke reden dan ook - groot of klein. De verzen ervoor en erna zijn ook interessant om te lezen in deze tijden, want ze gaan over een nieuwe hemel en aarde, zelfs een nieuw Jeruzalem. De dingen van vroeger zijn voorbij. We voelen allemaal dat de wereld aan het veranderen is. We leven in een tijd waarin zekerheden afbrokkelen. Het oude keert niet meer terug. In welke zin zal nog moeten blijken, maar ik vrees dat er eerst chaos en pijn moet komen voordat er iets nieuws kan groeien. We zitten in de periode van de barensweeën.
Als we de getallen omdraaien en de datum op zijn Amerikaans lezen, nl. 4/21, dan kom je uit op 1 Johannes 4:21: "En dit gebod hebben wij van Hem, dat wie God liefheeft, ook zijn broeder moet liefhebben." Wat past bij de visie die de paus heeft uitgedragen dat hij tegen de mishandeling van migranten en oorlogen was. Alleen bij het misbruik in de kerk wordt de term 'liefhebben' iets te letterlijk genomen door sommige geestelijken, zoals een artikel in het Laatste Nieuws van vandaag bevestigt.
De kern van het betoog van de paus betrof liefde voor elkaar. In de documentaire The Letter (2022) over ecologie zei de paus: "Niemand van ons is een eiland. Wij hebben allen elkaar nodig." In Pope Franciscus: a man of his word (2018) kon je volgende quote horen: "We need to learn to listen. Differences always scare us, because they make us grow." Eenheid en liefde is de weg.
De heiligen van 21 april 2025
Op 21 april worden er ook enkele opmerkelijke heiligen herdacht:
- Konrad van Parzham (Koenraad van Parzham,Broeder Kuno):
wat hem heilig maakte, speelde zich af in het verborgene. Een geliefd man die altijd een vriendelijk woord, voedsel en onderdak bood aan pelgrims, zwervers, bedelaars en armen. Zoals de paus. Wat meer is: hij is de patroon van katholieke jongerenverenigingen. Paus Franciscus was geliefd bij katholieke jongerenverenigingen. Terwijl hij in België was, verscheen hij onverwachts op de Hope Happening in het Heizelstadion op 28 september 2024. Dit is overigens bijna exact 7 maanden geleden: het getal 7 verwijst naar voltooiing.
Maar Broeder Kuno is ook patroon van de portiers en de poortwachters. Dit jaar 2025 is een heilig jaar (dit loopt eigenlijk van 24/12/2024 tot 06/01/2026) met als thema "Pelgrims van Hoop" (Spes non confundit – hoop stelt niet teleur). Begin dit jaar werden er in 4 basilieken in Rome poorten geopend. De opening van de Heilige Deuren vond plaats in de Sint-Jan van Lateranen, Sint-Pietersbasiliek, de Basiliek van Santa Maria Maggiore en Sint-Paulus buiten de Muren. De paus was de poortwachter die de deuren opende.
Dit is een ritueel dat al sinds 1300 plaatsvindt en verwijst naar de teksten in de Bijbel over Yeshua en de deur die hij symbolisch vertegenwoordigt:
- Johannes 10:9: "Ik ben de deur; als iemand door Mij binnenkomt, zal hij gered worden."
- Openbaring 10:2-3: "Wie door de deur naar binnen gaat, is de herder van de schapen. 3 Voor hem doet de bewaker open."
Het is een ritueel waarin gelovigen worden uitgenodigd tot bekering, verzoening en spirituele vernieuwing. Het passeren van de deur staat symbool voor het verlaten van het oude leven van zonde en het binnengaan in een nieuw leven van genade. Dit gaat niet over het einde der tijden zoals vaak wordt beweerd op het internet. Al het gepraat over het einde der tijden en de komst van een antichrist of tweede messias heeft één doel: angst kweken en mensen overtuigen om de boodschapper te geloven. De geschiedenis leert dat angst de ideale voedingsbodem is voor oorlog, onderdrukking en verdeeldheid. Werkelijke vernieuwing begint niet met paniek, maar met openheid – een stap over de drempel naar licht en hoop. Wie met open ogen door een deur stapt, herkent het verschil tussen controle en bevrijding. Misschien is het openen van een deur gewoon een symbool voor het vrijmaken van de weg naar het betreden van een nieuwe fase in een leven: van het profane naar het sacrale, van het aardse naar het goddelijke, van het zichtbare naar het goddelijke, van een oude wereld naar een nieuwe?
In de esoterie staat het openen van een deur symbool voor een toegang tot hogere en/of spirituele kennis. (Openbaring 4:1: "Na dezen zag ik, en zie, een deur was geopend in den hemel; en de eerste stem die ik gehoord had, als van een bazuin met mij sprekende, zeide: Kom hier op, en Ik zal u tonen hetgeen na dezen geschieden moet"). Het woord apocalyps uit het Grieks betekent overigens de ontdekking van verborgen dingen (bron), maar de meeste mensen denken dat het over het einde van de wereld gaat. Ja, het einde van een gekende wereld, niet het einde van een wereld op zich.
Ter info: slechts 3 pausen (Gregorius XIII in 1585, Innocentius XII in 1700 en Francisus in 2025) stierven in het jaar waarin ze de Heilige Deuren openden, wat de doemberichten op het internet ontkracht.
- Anselmus van Canterbury is een tweede heilige van 21/4 die in een interessante tekst over een vogel voorkomt: "Hij zag hoe een jongetje een vogel aan een touwtje had gebonden. Als hij het touwtje liet vieren, vloog het vogeltje op in de hoop te ontsnappen. Telkens en telkens weer viel het dier terug en trok de jongen het naar zich toe. Hij had er duidelijk plezier in. Maar onze heilige vader hoopte dat het touwtje zou breken. En dat gebeurde, en de vogel ontkwam. Het kereltje zet het op een huilen, maar Anselmus lachte tevreden. Hij riep ons bij zich en vroeg: “Heb je dat spelletje van dat jongetje gezien? Nou, precies zo speelt de duivel zijn spelletjes met de mensen. Hij houdt ze door allerlei kwaad aan het lijntje. Hebzucht en wellust brengen hem het hoofd op hol en ze leven erop los. Soms komt het in hen op wat voor leven ze eigenlijk leiden; dan komen ze tot zichzelf en nemen ze zich voor om zich ervan los te maken. Net als die vogel van daarnet zoeken ze de vrijheid. Maar omdat de vijand ze aan het lijntje van hun slechte neigingen houdt, vallen ze weer terug en begint alles weer van voren af aan. En dat gaat zo eindeloos door. En zo vinden ze nooit de vrijheid, als er niet een krachtige impuls van buiten komt die het duivelse lijntje breekt.”
In dit verhaal van Anselmus kun je een spiegel zien van onze moderne tijd, waarin sociale media – de creatie van Big Tech in de VS, die ook aan de knoppen van artificiële intelligentie zit – samen met eindeloos entertainment (games, Netflix, Hollywood) en de jacht op snel geld (kapitalisme, influencers met gouden tips, cryptocurrency) ons aan een touwtje vastbinden, net zoals de vogel. Onze aandacht wordt voortdurend opgeëist voor entertainment. We zitten vast in een schijnwereld van afleiding en illusie, een schijnwereld van vrijheid, maar merken niet dat de kooi allang rond ons heen zit. Anselmus wilde met rede aantonen dat God bestaat, terwijl vandaag vaak rede wordt gebruikt om aan te tonen dat God niet bestaat.
Overigens stelt ook de astrologie dat 2025 een jaar van verandering wordt omdat zowel Saturnus, Uranus, Neptunus als Pluto, je zou ze de oude goden kunnen noemen, zullen veranderen van teken wat duidt op verandering en innovatie in de wereld.
Wees niet bang
Het valt overigens op als je de filmgeschiedenis bekijkt dat het aantal films met als thema einde der tijden exponentieel gestegen is in de laatste decennia (eschatologie):
- 1950-1980: 3 films: Dr. Strangelove (1964), Planet of the Apes (1968), Night of the Living Dead (1968)
- 1980-2000: 8 films: Mad Max (1979, 1981, 1985), The Seventh Sign (1988), The Rapture (1991), The Stand (1994), 12 Monkeys (1995), Left Behind (2000)
- 2000-2025: te veel om op te nemen, maar denk aan de films en TV-series zoals Children of Men (2006), I Am Legend (2007), The Road (2009), The Book of Eli (2010), The Walking Dead (2010–2022), The Leftovers (2014–2017), The Last of Us (2023–), enzovoort.
Dit lijkt op een normalisering van doemscenario's waarbij maatschappelijke angst wordt versterkt.
Fenomenen als pandemie, oorlogen en nucleaire dreiging, economische onzekerheid, klimaatverandering zorgen voor een feedbackloop en een zelfversterkende cyclus: angst voor crisis, vergroten van een collectieve angst, eindtijdgeloof wordt aannemelijker en versterkt in sociale media. Terwijl we gewoon van het leven kunnen genieten.
Alle religies zien het einde der tijden niet als doel, maar als iets dat overwonnen kan worden door geloof, spiritueel leven en vertrouwen in het goddelijke of het universum. Nochtans zijn er stemmen op het internet (vooral USA) die het einde der tijden letterlijk geloven en bijna propageren als een verlossing. In de esoterie wordt het einde der tijden gezien als een symbolische overgang via innerlijke transformatie, de werking van energieën en het realiseren van een hoger bewustzijn. Alles wat op aarde gebeurt, ook crises en grote veranderingen, is het gevolg van bewegingen in de onzichtbare wereld. Het einde der tijden kan je beschouwen als een verschuiving in energieën, gestuurd door universele wetten zoals karma (wet van oorzaak en gevolg). De terugkerende cycli in de geschiedenis dit altijd terugkeren.
Gelijk welke stroming of religie je volgt, allemaal bezitten ze één kern: dat ware verandering begint in het hart van de mens, en dat elke crisis een poort kan zijn naar een hoger bewustzijn, een betere wereld zonder angst. Dat is het openen van de deuren.
Collectieve angst heeft in de geschiedenis al geleid tot inquisitie en heksenvervolgingen, het oprijzen van extremistische bewegingen (Grote Depressie jaren '30), de Franse revolutie (massapaniek wegens voedseltekorten, geruchten over aanvallen), WO II en de Holocaust (jodenvervolging, propagande voor oorlog tegen een 'vijand'), 9/11 en War on Terror (militaire interventies, verhoogde veiligheidsmaatregelen, afbraak privacy) en zo zijn er nog enkele voorbeelden te noemen. Dat er nu zo wordt geschermd met doembeelden kweekt alleen maar angst. Dit is gevaarlijker dan ooit omdat er in de entourage van president Trump mensen zijn die vinden dat we naar het einde der tijden zouden gaan en dat dit zelfs een goed idee zou zijn… Laten we maar naar Mars vliegen en de aarde opgeven.
Paus Franciscus heeft op de Wereldjongerendagen in 2018 gezegd dat de uitdrukking "wees niet bang" maar liefst 365 keer in de Bijbel voorkomt "alsof God wilt dat we elke dag van het jaar vrij zijn van angst." In 2024 zei hij "De grootste vijand van het geloof is angst." Het woord 'geloof' kan je zelf invullen: geloof in jezelf, in je omgeving, in God, in het universum. Angst is de mens zijn grootste vijand. Of nog een quote; "De wereld van vandaag is vaak ingenomen door angst – en door boosheid, die de zuster is van de angst". Waar er angst is, helpt het stellen van vragen. Waarom? Wie is er gebaat bij al deze angst? Want wie de angst durft te bevragen, maakt ruimte voor inzicht. En wie inzicht vindt, opent de deur naar vertrouwen – in zichzelf, in het leven, en misschien ook in iets dat groter is dan wijzelf. En dat zijn misschien de werkelijke Heilige Deuren die geopend moeten worden.
De datum van de begrafenis
Maar laten we nog eens kijken naar de datum van zijn begrafenis: zaterdag 26 april 2025. Het is een dag die in het verleden al een paar keer voor een schokgolf heeft gezorgd: denk maar de ramp met Tsjernobyl (26/4/1986) of de bombardementen in Guernica tijdens de Spaanse burgeroorlog(26/4/1937). Sommige mensen zullen het sterven van paus Franciscus misschien ook als een schokgolf ervaren hebben.
Dat het pausdom meer aandacht krijgt, heeft misschien ook wel te maken met de recente stroom aan films over de paus en/of het vaticaan: Conclave (2024), Divine (2020),The two popes (2019), The young pope (2016) The Borgias (2011-2013), Angles & Demons (2009). Dat Conclave vorig jaar verscheen, kunnen we een merkwaardig toeval noemen.
De heiligen van 26 april
Het merkwaardige is dat op 26 april twee pausen worden herdacht: H. Cletus Paus, de derde bisschop van Rome en Marcellinus Paus (+304). Beiden pausen van het vroege christendom toen er christenvervolgingen plaatsvonden en worden als martelaren beschouwd.
Daarnaast worden ook nog herdacht op 26/04:
- Honora Nagle: een Ierse vrouw die in het geniep een katholieke meisjesschool oprichtte in de periode van de Engelse overheersing (anglicanen). In Ierland verkozen tot vrouw van het millenium. Zij werd door Franciscus op 31/10/2013 toegevoegd aan de lijst van 'eerbiedwaardigen'. Haar bijnaam is opvallend: Lady of the lantern of vrouw van de lantaarn, het licht.
- Stefanus van Perm: een missionaris uit de veertiende eeuw in het Oeralgebergte die zich verzette tegen de inmenging en bemoeizucht van Moskou. Bisschop van Perm (nu Molotov). De paus sprak zich uit tegen de oorlog in Oekraïne. Hij riep patriarch Kirill van de Russisch-Orthodoxe kerk op om 'geen misdienaar te zijn van Poetin'.
De paus waarschuwde zelfs tegen de wapenwedloop en de escalatie van de productie van wapens wat een gevaar is voor Europa dat steeds verder in het conflict wordt getrokken. Dat Europa in sommige conservatieve religieuze bewegingen in de USA beschouwd wordt als Babylon in het einde der tijden en gelijkgesteld wordt met 'het beest' uit de Openbaring in de Bijbel maakt het des te gevaarlijker dat Europa zich laat meeslepen in een dynamiek van macht en potentiële vernietiging.
Paus Franciscus' waarschuwingen klinken dan ook als een moreel kompas in een tijd waarin religieuze symboliek niet zelden wordt gebruikt om geweld te rechtvaardigen in plaats van vrede te bevorderen. Zijn woorden herinneren ons eraan dat, als we niet oppassen, Bijbelse profetieën die bedoeld waren als waarschuwing, werkelijkheid kunnen worden, niet door goddelijk ingrijpen, maar door menselijk handelen.
In Mattheus 26:52 zegt Jezus: "Toen zeide Jezus tot hem: Keer uw zwaard weder in zijn plaats; want allen die het zwaard nemen, zullen door het zwaard vergaan". Is het je al opgevallen dat er recent leiders waren die met zwaarden zwaaiden? Trump na zijn inauguratie, Bart Dewever met een degen. Leiders spelen graag met zwaarden. De vraag is hoe je een balans zoekt als er wapens nodig zijn om vrede te proberen bewaren. Dat er altijd oorlog zal zijn, beseft ook Jezus: "En wanneer gij zult horen van oorlogen en geruchten van oorlogen, zo wordt niet verschrikt; want dit moet geschieden; maar nog is het einde niet." (Marcus 13:7).
De Bijbel en 26/4
Maar laten we de datum van de begrafenis van paus Franciscus nog eens confronteren met de Bijbel. Op zijn kist lag een Bijbel die waaide in de wind. Alsof we er allemaal nog eens moeten doorbladeren.
Jesaja 26:4 zegt: "Vertrouwt op den HEERE tot in der eeuwigheid, want in den HEERE is een eeuwige rotssteen." Een rots kan verwijzen naar God, naar Christus, maar ook naar Petrus, de eerste paus, zijn naam verwijst naar rots (petros, petra): "En Ik zeg u ook, dat gij zijt Petrus, en op deze petra zal Ik Mijn gemeente bouwen, en de poorten der hel zullen dezelve niet overweldigen." (Mattheüs 16:18). Dus Paus Franciscus wordt begraven op een dag waarvan de getallen verwijzen naar het vertrouwen dat we moeten hebben in God en in zijn vertegenwoordiger op aarde, de nieuwe Petrus of nieuwe paus. Hoe toevallig is dat?
De lezing die op de begrafenis werd gelezen kwam uit Handelingen 4:13-21. Het gaat over Petrus en Johannes die gevangen worden gezet door leden van het Sanhedrin omdat ze predikten voor het volk. Het Sanhedrin (gerechtshof dat de komst van de Messias moet voorbereiden) is terug actief is sinds het op 13 oktober 2004 opnieuw opgericht werd door een aantal rabbi’s. Ze hebben geen wereldlijke macht, maar wel een aantal gelovigen (ook evangelische christenen) die hen volgen. Op 12 februari 2025 hebben ze zelfs een open brief gestuurd naar president Trump om te melden dat hij uitverkoren is om alle volkeren ter wereld te verenigen onder één goddelijke rechtbank, dus één wereldregering. Overigens wordt ook president Poetin door hen gezien als een persoon die samen met president Trump de morele waarden terug kan brengen in de wereld. Het Sanhedrin heeft beiden opgeroepen om de derde tempel in Jeruzalem te bouwen. Is het toeval dat er een tekst uit het evangelie wordt uitgesproken op de begrafenis van paus Franciscus waarin het gaat over het prediken voor het volk tegen de wil van de leden van het Sanhedrin?
De basiliek van Santa Maria Magiore
De paus wou begraven worden in de kerk Santa Maria Magiore. Dit is een hele oude basiliek die buiten het Vaticaan ligt, waarvan het oorspronkelijke bouwwerk opmerkelijk goed bewaard is gebleven. Ik kan wel geloven dat paus Franciscus na zijn jaren in het Vaticaan zijn laatste rustplaats buiten het Vaticaan wou hebben. Maria, Onze Lieve Vrouw ter Sneeuw wordt er vereerd. Een andere naam is 'Basilica Liberiana'. Ze werd gebouwd door paus Sixtus III in 432 nadat in het eerste Concilie van Efeze werd beslist dat Maria ook de Moeder Gods is. De paus kwam er als grote Mariavereerder regelmatig bidden, voor de start en na de terugkomst van elke buitenlandse reis en de ochtend na zijn pausverkiezing op 13 maart 2013.
Dat Ignatius van Loyola, de stichter van de Jezuieten in deze kerk op 25 december 1538 zijn eerste mis als priester opdroeg, krijgt een bijzondere symboliek als eeuwen later de eerste paus die tot de Jezuïetenorde behoort, paus Franciscus, er zal begraven worden waarmee een historische cirkel als het ware werd gesloten.
De basiliek van Maria en het getal 13
Een basiliek vooral gewijd aan Maria. Paus Franciscus zei over haar: "Maria is volledig harmonie, puurheid, eenvoud. Ze is doorzichtig, vriendelijk, volmaakt – een toonbeeld van schoonheid." (Angelustoespraak, 8 december 2024). Franciscus werd tot paus benoemd op 13 maart 2013 (13/3/13). In de Hebreeuwse gematria (getalwaarde van letters) verwijst het getal 26 (13+13) naar Jahweh. 13/3/13: 13 (dag) en 13 (jaar), samen met de 3 (maand) van de Heilige Drievuldigheid. Zoals je wellicht hebt opgemerkt in dit lange stuk komt de datum 13 af en toe terug. Het getal 13 verwijst ook naar Maria (M=13de letter alfabet). Geen wonder dat paus Franciscus in een kerk gewijd aan Maria wil begraven worden. Maria is in Fatima (Portugal) in 2017 6 keer verschenen telkens op een dertiende dag van de maand aan twee herderskinderen Francisco en Jacinta. Paus Franciscus verklaarde ze op 13 mei 2017 heilig. Paus Johannes-Paulus II overleefde een aanslag op 13 mei 1981 en vond dat Maria van Fatima hem gered had (hij zou overigens een jaar later op 12/5/1982 in Fatima opnieuw neergestoken zijn geweest, maar dat is verborgen gehouden). De dertiende dag is overigens een gevaarlijke dag voor aanslagen: ook Donald Trump overleefde een zogezegde “aanslag” op 13 juli 2024. Dertien verwijst ook naar liefde (achava) en eenheid, God is één (echad). In zijn inauguratiemis sprak de nieuwe paus Leo XIV overigens ook over liefde en eenheid.
Ik zag dat Jürgen Mettepenningen in De Tafel van Tine zei dat met paus Franciscus ook een moreel kompas verdwijnt. Dat dit gebeurt de dag na het bezoek van JD Vance,de vice-president van de USA, wiens visie op het christendom afwijkt van de visie van de paus mogen we een merkwaardig toeval noemen. Alsof het universum of God wilt waarschuwen dat religie kan gebruikt worden voor doeleinden die niet stroken met de oorspronkelijke leer van Christus. Als je wat ik hierboven beschreven heb, bekijkt, dan lijkt het alsof alles wat er gebeurt ook een boodschap is. Een boodschap dat een wereld zonder religie (gelijk welke religie) of spiritualiteit, een wereld is die verarmd is. Een wereld waarin een zoektocht naar zingeving en verbinding moeilijker is. Zowel Jonathan Haidt in zijn boek The anxious generation als Byung-Chul Han in zijn boek Over het verdwijnen van rituelen zien spiritualiteit, religie en rituelen als belangrijk voor de toekomst van de wereld. Zonder de rijke tradities en waarden die religies en spiritualiteit met zich meebrengt, voelen mensen zich vaak verloren in een steeds complexer wordende wereld. Een wereld waarin individualisme en materieel gewin de overhand krijgt, ten koste van gemeenschapszin en empathie. Zou God dan werkelijk een architect zijn die met getallen, namen en data goochelt?
Ik vermoed dat paus Franciscus droomde van een wereld waar religie en spiritualiteit ons niet scheiden, maar ons juist verbinden in onze gezamenlijke zoektocht naar betekenis. Laten we hopen dat de nieuwe paus hier ook zal naar streven.
"Maria opent deuren voor ons, altijd!" (Algemene audiëntie paus Franciscus, 13 november 2024).
ronnen:
https://u-names.com/name/?name=franciscus
https://historiek.net/naar-welke-franciscus-is-bergoglio-genoemd/21398/
https://www.heiligen.net/heiligen/04/21/04-21-1894-konrad.php
https://nl.wikipedia.org/wiki/Zeven_heuvels_van_Rome
https://www.behindthename.com/name/george
https://www.behindthename.com/name/marius
https://www.nationalgeographic.nl/cultuur-samenleving/a64085914/wie-was-paus-franciscus
https://www.nameslook.com/bergoglio
https://www.numerologistpro.com/numerology-numbers-big/numerology-number-111-meaning/numerology-number-111-meaning
https://www.heiligen.net/heiligen/04/21/04-21-1894-konrad.php
https://www.otheo.be/aartsbisdom-mechelen-brussel/artikel/pausbezoek-hope-happening-laat-jongeren-mini-wjd-beleven
https://www.kerknet.be/pastorale-zone-de-bron-merchtem/artikel/heilig-jaar-2025
https://www.heiligen.net/heiligen/04/21/04-21-1109-anselmus.php
https://volkoomen.nl/heiligen/21-april
https://www.otheo.be/artikel/grote-vijand-geloof-angst-paus-franciscus-catechese
https://www.santegidio.be/paus-franciscus-tot-de-gemeenschap-van-santegidio-de-armen-zijn-jullie-schat/
https://www.heiligen.net/heiligen/04/26/04-26-0088-cletus.php
https://nl.wikipedia.org/wiki/Basiliek_van_Santa_Maria_Maggiore_(Rome)
https://www.heiligen.net/heiligen/04/26/04-26-0304-marcellinus.php
https://www.heiligen.net/heiligen/04/26/04-26-1784-honora-nagle(nano).php
https://www.heiligen.net/heiligen/04/26/04-26-1396-stefanus.php
https://nl.wikipedia.org/wiki/Onze-Lieve-Vrouw_van_F%C3%A1tima
https://www.hln.be/buitenland/is-meerderheid-van-kardinalen-homoseksueel-zoals-onder-meer-rik-torfs-beweert-veel-betaalde-seks-in-het-vaticaan-maar-ook-tussen-geestelijken~a0281fdf/