De olie van Maria-Magdalena
Hoe Maria-Magdalena toch terug opduikt bij een lezing
Dit artikel maakt deel uit van een reeks over een opgenomen lezing over de verborgen symboliek in Het Laatste avondmaal van Leonardo Da Vinci. Hier vind je de links naar de volgende video’s (enkel voor betalende volgers): video 1, video 2, video 3.
Deze maand moest ik een lezing geven over kunst. Kunst op een andere manier bekijken. Het onderwerp was Het laatste avondmaal van Leonardo Da Vinci met enkele verwijzingen naar kunstenaars uit de Lage Landen.
Het ging natuurlijk over de verborgen symboliek in het schilderij en dat is niet hetzelfde als wat sommige Youtubers beweren, nl. dat er in de schaduwen symbolen van Egypte zitten. Een beetje moeilijk als nog slechts 20% van het schilderij origineel geschilderd is door Leonardo Da Vinci. De rest is verdwenen, gerestaureerd en gemolesteerd in het verleden.
Ik kijk en zoek ook vaak naar mogelijke verborgen elementen, maar het moet toch een beetje onderbouwd zijn, anders kun je gelijk wat beweren. Zoals bij mijn andere projecten ontdekte ik meer tijdens de voorbereiding van deze lezing dan ik vooraf dacht. Ondanks het feit dat de voorbereiding van de lezing niet zo vlot verliep wegens een virale infectie. Maar misschien zorgt dit er juist voor dat de muze je iets meer inspiratie stuurt?
Onverwachts ontdekte ik dat het Laatste Avondmaal dat (il) cenacolo wordt genoemd een anagram is. Het schilderij is een muurschildering die in de eetzaal van een Dominicanenklooster hangt in Milaan. De Dominicanen worden ook de ‘honden van de heer’ genoemd omdat zij de inquisitie uitvoerden. Als je cenacolo door elkaar gooit, krijg je loco cane of plaats van de honden. Ja, Leonardo had gevoel voor humor.
Onverwachts dook echter ook Maria-Magdalena op.
Het verbergen van olie
Of Leonardo ook Engels kende, dat weet ik niet. Ik betwijfel het, alhoewel hij een grote bibliotheek had en met veel andere kunstenaars, wetenschappers, architecten contact had. Maar wat wil het toeval?
Als je de letters van il cenacolo door elkaar gooit, krijg je in het Engels ‘to conceil oil’. Ik denk niet dat dit bewust is, maar een mooi toeval van het universum, want wie wordt er vaak afgebeeld met een zalfpotje of oliepot?
Juist ja, Maria-Magdalena. Staat zij dan toch op Het Laatste Avondmaal afgebeeld in plaats van Johannes, zoals in de film de Da Vinci Code werd gesteld? Ik ga op dit onderwerp dieper in tijdens mijn lezing, maar hiervoor dus nog eventjes geduld totdat ik deze volledig opgenomen heb (betalende volgers zullen deze lezing via dit platform kunnen bekijken).
Hoe komt het dat Maria-Magdalena vaak wordt afgebeeld met een oliepot?
Vooral in het evangelie van Johannes, hoofdstuk 12 wordt beschreven hoe Maria(-Magdalena) Jezus zalft.
Hieronder de tekst:
1. “Jezus dan kwam zes dagen voor het Pascha in Bethanië, waar Lazarus was, die gestorven was maar die Hij uit de doden opgewekt had.”
2 “Zij nu bereidden daar een maaltijd voor Hem, en Martha bediende; en Lazarus was een van hen die met Hem aanlagen.”
3 “Maria dan nam een pond zuivere narduszalf (olie) van zeer grote waarde, zalfde de voeten van Jezus en droogde Zijn voeten met haar haren af; en het huis werd vervuld met de geur van de zalf.”
In Marcus 14:3 staat er: “een vrouw met een albasten fles met zuivere, kostbare narduszalf … goot zij hem uit op Zijn hoofd.”
Johannes 12 gaat verder met een discussie met Judas die vond dat de zalf of olie duur was:
4 “Toen zei een van Zijn discipelen, Judas Iskariot, de zoon van Simon, die Hem verraden zou:”
5 “Waarom is deze zalf niet voor driehonderd penningen verkocht en aan de armen gegeven?”
6 “En dit zei hij niet omdat hij zich bekommerde om de armen, maar omdat hij een dief was. En de beurs beheerde en droeg wat gegeven werd.”
7 “Jezus dan zei: Laat haar begaan; zij heeft dit bewaard met het oog op dag van Mijn begrafenis.”
Maar ook in Johannes 11:2 staat er een tekst over de zalving: “Maria nu was het die de Heere gezalfd heeft met mirre en Zijn voeten afgedroogd heeft met haar haren.”
In Marcus 14:8 staat er: “Zij heeft gedaan wat zij kon; zij heeft van tevoren Mijn lichaam gezalfd voor de begrafenis.”
Dat Maria-Magdalena als een zondares wordt beschouwd, komt door Lucas 7:37 “En zie, een vrouw in de stad die een zondares was”.
De olie wordt verbonden met de positie van een echtgenote want het was in de Joodse traditie enkel de echtgenote die haar man mocht zalven met olie.
De olie van de bruid
Dat de olie of zalf niet alleen verwijst naar de positie van de bruid, maar ook een link heeft met wijsheid, vind je onrechtstreeks terug in een verhaal dat in Mattheüs 25 staat:
Het verhaal over de wijze en dwaze meisjes en de bruidegom
1.“Dan zal het Koninkrijk der hemelen gelijk zijn aan tien meisjes, die hun lampen namen en op weg gingen, de bruidegom tegemoet.”
2.“Vijf van hen waren wijs en vijf waren dwaas.”
3.“Zij die dwaas waren, namen wel hun lampen maar geen olie met zich mee.”
4.“De wijzen namen met hun lampen ook olie mee in hun kruikjes.”
6. “En te middernacht klonk er een geroep: Zie, de bruidegom komt, ga naar buiten, hem tegemoet!”
7. “Toen stonden al die meisjes op en maakten hun lampen in orde.”
8. “De dwazen zeiden tegen de wijzen: Geef ons van uw olie, want onze lampen gaan uit.”
9. “Maar de wijzen antwoordden: In geen geval, anders is er misschien niet genoeg voor ons en u.”
10. “Toen zij weggingen om olie te kopen, kwam de bruidegom; en zij die gereed waren, gingen met hem naar binnen naar de bruiloft, en de deur werd gesloten.”
13. “Wees dan waakzaam, want u weet de dag en ook het uur niet waarop de Zoon des mensen komen zal.”
Dus kan je besluiten dat olie niet enkel verwijst naar een bruid, maar dat in dit symbolisch verhaal de wijze bruiden de olie bijhebben voor de lamp (het licht zien).
Misschien is het ook geen toeval dat de naam Magdalena, lijkt op Amygdala in ons brein, het is bijna een anagram. In het Grieks: ἀμυγδαλή amygdalē. De letterlijke betekenis is amandel en laat dat nu eens hetzelfde zijn als de mandorla of het midden van de vesica piscis. Dat is een symbool dat vaak voorkomt in de kunst. Letterlijk vertaald: blaas van de vis, maar in het Italiaans wordt het midden dus mandorla genoemd. Het staat symbool voor het verenigen van twee dingen: het mannelijke en het vrouwelijke.
Ook in Glastonbury, waarvan beweerd wordt dat deze site iets te maken heeft met Maria-Magdalena heb je de chalice well met dit deksel:
De vesica piscis verwijst symbolisch naar de heilige graal. Het verenigen van polariteiten. O ja, natuurlijk kan je dit ook zien in het schilderij Het Laatste Avondmaal van Da Vinci. Maar dat is voor mijn lezing.
De verhouding hoogte – breedte in de doorsnede van de twee cirkels is 265/153 of 1.7320261, wat gelijk is aan de vierkantswortel van drie. In de Hebreeuwse gematria is 265 (2+6+5=13) = Aur ha Khammah, het licht van de zon. De Griekse gematria van 265 is Mariam + heh alethia: Maria-Magdalena en waarheid.
De Griekse gematria van 153 is η μαγδαληνη, the magdalene of Maria-Magdalena + Ελπίδα (hoop).
De amygdala
Maar laten we terugkeren naar de amygdala in onze hersenpan. De amygdala beheert onze angst, emoties en ook trauma’s. Het is een onderdeel van ons limbisch systeem of zoogdierenbrein dat gebouwd is op het reptielenbrein. Symbolisch zou je kunnen zeggen dat als je de amygdala of de magdalena geneest,dat je dan de heilige graal en de wijsheid vindt.
Om nog eens terug te keren naar het verhaal van de lampen en de olie van de bruiden: wie een burn-out heeft (dus opgebrand is en zonder olie is), die heeft een grotere amygdala dan gemiddeld. Als we nog eens denken aan amygdala als beeldtaal voor Maria-Magdalena, dan is dit wel een mooi toeval. Overigens geurolie wordt gebruikt bij aromatherapie. Aromatherapie heeft de kracht om de reukzenuw te verbinden met het limbisch systeem, het gebied dat verbonden is met het emotionele gebied van de hersenen, en dus ook met de amygdala zelf.
Met woordspelletjes kan je dus veel toevalligheden ontdekken waarvan je je kan afvragen of het nog toeval is.
O ja, ik had nog niet vermeld dat de Dominicanen zichzelf ook beschouwden als hoeders van de relieken van Maria-Magdalena nadat in een vondst 1279 graf St.-Maximinkerk in Aix in Frankrijk van haar relieken werd gedaan. Nochtans beweren ook de Benedictijnen in Vezelay dat zij relieken van Maria-Magdalena bezitten. Wat juist is, weten we niet, maar Vezelay is bekender als het gaat om Maria-Magdalena. Nochtans zag de stichter van de Dominicanan, Dominicus in 1206 een visioen van haar waardoor ze als heilige van de Dominicanen wordt beschouwd voor de bouw van hun eerste klooster. Zou Leonardo Da Vinci dan toch Maria-Magdalena in plaats van Johannes afgebeeld hebben op zijn laatste avondmaal?
Hierover zal je binnenkort meer kunnen horen in mijn lezing.